„Zielona Warmia. Rośliny w tradycji i na co dzień” to unikalne opracowanie przedstawiające nowe zastosowania roślin w kuchni oraz ziół, które tradycyjnie wykorzystywano w gospodarstwie domowym na Warmii. Autorką tekstu oraz zdjęć jest towaroznawca ziołowy i kulturoznawca, Marzena Siemaszko. Szatą graficzną książki zajęła się Magda Gach. Publikacja powstała w ramach grantu realizowanego przez Lokalną Organizację Turystyczną „Pogranicze Warmii i Mazur”.

Żeński kwiatostan Świerka zawinięty w słodkawy liść lipy doskonale komponuje się z serem camembert

Zielona Warmia i rośliny w kuchni – dlaczego warto

Autorka „Zielonej Warmii” przekonuje, że warto przyjrzeć się, jakie rośliny lubią rosnąć na zielonych obszarach naszego regionu, jak wykorzystywali je niegdyś nasi krajanie i co mówi na temat ich tradycyjnego stosowania współczesna nauka. Dobór opisywanych w tej publikacji roślin opiera się przede wszystkim na pisemnych świadectwach wykorzystywania warzyw, owoców i ziół w różnych dziedzinach życia mieszkańców południowej  Warmii. To piękny, ale chłodny region, a wegetacja roślin rządzi się tu swoimi prawami. Zioła, opisywane w tekście, to rośliny o wyjątkowym potencjale prozdrowotnym, co wykorzystywano już od początków ludzkiej cywilizacji – choć bywają niewielkich rozmiarów, wyróżniają się ilością związków biologicznie aktywnych. Samodzielne zbieranie dzikich ziół, uprawianie zdrowo rosnących roślin w swoim ogrodzie lub na balkonie, pozyskiwanie i wytwarzanie jedzenia, sprzyjającego zdrowiu – to niezwykle satysfakcjonujące sposoby spędzania czasu.

KLIKNIJ, aby posłuchać naszego podcastu
MADE IN Warmia & Mazury Podcasts

Pobierz publikację Zielona Warmia, dowiedz się jak wykorzystywać zioła i rośliny w kuchni 

Współcześnie przypisaliśmy zioła do różnych grup – mówi się oddzielnie o roślinach ozdobnych, barwierskich przyprawach kuchennych, a oddzielnie o lekach roślinnych. Ten podział budzi dużo wątpliwości, ponieważ często roślina o pięknych kwiatach jest wykorzystywana jako przyprawa w kuchni, natomiast odpowiednio przygotowana, może zapobiec chorobie lub przyczynić się do wyzdrowienia. W książce znajdziemy szereg przykładów, potwierdzających tę obserwację.

W chorobie należy oczywiście skorzystać z porady lekarza, jednak w domu można zgromadzić cały arsenał naturalnych środków, które działają profilaktycznie, zapobiegając rozwojowi infekcji, stanowią źródło łatwo przyswajalnych witamin i minerałów oraz pozwalają skrócić czas rekonwalescencji. Ułatwiają życie, ponieważ potrafią natychmiast zniwelować drobne niedyspozycje żołądkowe czy zadziałać jak środki opatrunkowe. Niegdyś przygotowywane na zimę soki, wina, nalewki oraz przetwory owocowe i warzywne traktowano niemal na równi z wyrobami aptecznymi – i tradycja ta wydaje się autorce godna kontynuacji.

Wiązówkę błotną znajdziecie na podmokłych łąkach, dzięki swoim przeciwzapalnym właściwościom i przeciwbólowym właściwością doskonalone nadaje się do przyrządzenia rozgrzewających naparów stosowanych w łagodzeniu objawów infekcji.

Zielona Warmia to książka o wykorzystaniu ziół i roślin w kuchni – kiedyś i dziś,  pobierz ją już teraz. 

Pobierz publikację już teraz. Kliknij TUTAJ by pobrać

Poznaj jak wykorzystywano kiedyś rośliny na Warmii

Nieskażone, ekologicznie uprawiane warzywa i owoce to zarówno pożywienie, jak i lek.  Odpowiednio przygotowane, ułatwiają powrót do zdrowia, a przy tym są smaczne i niedrogie. Dlatego w tej publikacji znalazły się również informacje o naturalnych sposobach uprawy jadalnych roślin we własnym ogrodzie. Praca w nim to nie tylko terapia sprzyjająca dobremu samopoczuciu, ale i gwarancja że to, co jemy, wyrastało bez chemii – w słońcu i pod najlepszą opieką.

Towarzyszące człowiekowi rośliny stanowiły ważny składnik mikstur upiększających, służyły również do mycia, czyszczenia i prania, chroniły przed robactwem. Dzięki nim uzdatniano skażoną zarazkami wodę i leczono ludzi oraz zwierzęta. Powszechny też był zwyczaj odświeżania domu przy pomocy okadzania. Służyły do tego rośliny o potwierdzonych dziś przez naukę właściwościach bakterio- i grzybobójczych. Wiedzę tę można wykorzystać współcześnie, stosując wybrane zioła (dzikie i uprawiane w ogrodzie) jako ekologiczne środki czystości, naturalne repelenty lub środki ochrony warzyw w przydomowej szklarni. W książce  znalazły się zarówno opisy roślin, służących szeroko pojętej higienie, jak i konkretne, nieskomplikowane receptury ziołowe.

Podagrycznik – to będący zmorą ogrodnik pospolity chwast, z którego można wyczarować niecodzienne i oryginalne smaki

Rośliny to oczywiście od wieków podstawa wyżywienia – więc ich prozdrowotne właściwości wydają się warte poznania, tak samo jak sposoby, dzięki którym można je bezpiecznie przetwarzać i przechowywać.  Prócz tradycyjnie uprawianych warzyw, do naszego menu wchodzi coraz śmielej tzw. dzika kuchnia, czyli rośliny z łąk i lasów, nieskażone pestycydami i przede wszystkim – spoza obiegu produkcyjnego. W „Zielonej Warmii” znaleźć można sporo przepisów z ich wykorzystaniem. Okazuje się również, że jeśli nie trzymać się niewolniczo przyzwyczajeń żywieniowych, mogą powstać dania, łączące klasyczne składniki z ziołami. Szczególnie dużo surowców zielarskich wykorzystać można w kuchni wiosną, gdy liście nie są jeszcze skórzaste i łykowate, a wszędzie pojawiają się pączki, kwiaty czy młode szyszki.

Kwiaty, owoce i niektóre liście smakują wyśmienicie na surowo, można wykorzystać je tego samego dnia do obiadu w pysznych zupach, daniach jednogarnkowych czy jako pesto, ale w naszym klimacie zbiera się zwykle na zapas. Trzeba więc jak najefektywniej zagospodarować to, co dała nam natura. Dlatego w książce pojawiają się również podpowiedzi, dotyczące jak najbardziej efektywnych sposobów przetwarzania konkretnych gatunków roślin; omówiono też różne sposoby fermentacji roślin, w tym oksydację ziołowych herbat.

Z założenia książka ta ma być pomocą dla wszystkich, którzy bliżej chcą poznać rośliny,  zachęcić do ich świadomego używania i życia bliżej natury, a nie obok niej.

Czosnek niedźwiedzi doskonale komponuje się z ziemniakami

Tekst: Marzena Siemaszko

Wydawcą publikacji jest Lokalna Organizacja Turystyczna „Pogranicze Warmii i Mazur”.
Szatę graficzną, projekt okładki oraz skład wykonała Magda Gach.
Zdjęcia pochodzą z prywatnego archiwum autorki.
Publikacja jest bezpłatna dzięki otrzymanemu za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Południowa Warmia grantowi ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata- 2014-2020.
Publikacja powstała celem promocji i ochrony dziedzictwa kulturowego związanego z ziołami i wszechstronnym wykorzystaniem roślin w gospodarstwie domowym na Warmii.