Mniej lub bardziej tradycyjnie, ekstremalnie, rekreacyjnie, edukacyjnie, bądź historycznie. Warmię i Mazury można zwiedzać na wiele sposobów, trzeba tylko zanurzyć się w którymś z nietuzinkowych szlaków. Poznaj ciekawe szlaki turystyczne na Warmii i Mazurach.
#1 Konno przez lasy: Ciekawe szlaki turystyczne na Warmii i Mazurach z
Jak Warmia i Mazury wyglądają z wysokości końskiego grzbietu? Region oferuje wiele tras, które można pokonać konno. Z reguły są to szlaki jedno – lub kilkudniowe. Jednak dla tych, którzy mają więcej czasu, wyzwaniem jest pokonanie słynnego duktu konnego śladami pruskiej arystokratki, hrabiny Marion Dönhoff. Ma dokładnie 243 km i biegnie z Olsztyna do Sztynortu przez tereny Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie i Białymstoku, 11 nadleśnictw i 17 gmin. Jego rolą jest połączenie stajni z regionu w jedną sieć. A także umożliwienie organizacji rajdów pomiędzy nimi, z noclegiem zarówno dla koni, jak i jeźdźców. Pomysł jego przebiegu został zaczerpnięty z książki „Nazwy, których nikt już nie wymienia” autorstwa hrabiny Marion Dönhoff. Autorka opisała konną podróż, którą odbyła w 1941 roku wraz ze swoją kuzynką, inną pruską arystokratką, Sisi Lehndorff (siostrą Henricha von Lehndorffa, ostatniego właściciela majątku w Sztynorcie, który został stracony za współudział w zamachu na Hitlera w 1944 roku). Marion i Sisi trasę pokonały przez pięć dni, nocując po drodze we dworach i leśniczówkach.
#2 Rowerem wzdłuż Kanału Elbląskiego
Rowerowy Szlak Kanału Elbląskiego to trasa rowerowa znajdująca się w Polsce, wzdłuż historycznego Kanału Elbląskiego. To znakomita, dla statku alternatywa poznania tej unikalnej budowli wodnej. Kanał Elbląskim powstał XVIII wieku, aby połączyć rzekę Wisłę z Zalewem Wiślanym, umożliwiając transport statków między Morzem Bałtyckim a obszarami wewnętrznymi Polski.
Szlak rowerowy biegnie wzdłuż kanału i jest popularny wśród rowerzystów, turystów i miłośników historii. Dwie wersje trasy (Iława – Elbląg: szklak zielony, oraz Ostróda -Elbląg) pozwalają podróżującym na odkrywanie piękna okolicznej przyrody oraz poznawanie historii tego historycznego miejsca. Rowerowy Szlak Kanału Elbląskiego oferuje także okazję do podziwiania unikalnych urządzeń hydrotechnicznych, takich jak śluzy, mosty zwodzone i innowacyjne systemy transportowe, które zostały zastosowane w budowie kanału. Kanał Elbląski znany jest przecież z niezwykłego rozwiązania transportu statków na lądzie. Zamiast tradycyjnego śluzowania, tutaj statki były wyciągane z wody i przesuwane na drewnianych belkach lub wózkach, co jest jednym z unikalnych aspektów tego miejsca.
Turyści mogą odbyć wyjątkowy rejs po Kanale Elbląskim, raz po wodzie, a raz po ziemi – niesamawowite konstrukcje podziwiać można także z siodełka
# 3 Dla miłośników wody- Jeden kajak, dziewięć jezior
Jednym z najpiękniejszych szlaków kajakowych w regionie jest spływ Dajną. Prowadzi on przez dziewięć jezior Pojezierza Mrągowskiego. Umożliwia odbycie podróży od Piecek, przez Mrągowo, aż do Świętej Lipki, zaliczając jeszcze po drodze Kiersztanowo i Pilec. Łącznie 36 km. Na szlak rzeki Dajny mogą wybrać się kajakarze nawet z niewielkim doświadczeniem, choć trzeba się nastawić na pokonywanie trudności – wypłycenia z kamieniami oraz kłodami w nurcie rzeki powodują, że szlak może być niezłą przygodą.
#4 Kulinarnym szlakiem na tropach smaków
Mazury Zachodnie od Kuchni to pierwszy szlak kulinarny . Powstał niedawno, bo w 2021 roku. Na jego trasie znajduje się 30 obiektów, w tym 21 restauracji, trzy koła gospodyń wiejskich oraz sześciu lokalnych producentów żywności. Dania oferowane na tym szlaku oparte są na świeżych składnikach i miejscowych produktach. Dominują ryby z lokalnych jezior, mięsa, gęsina, ręcznie robione sery, kiszonki, zioła, owoce leśne, a nawet ślimaki. Chociaż te ostatnie kojarzą się głównie z Francją, to na mazurskich stołach serwowane są od 127 lat.
#5 Z Biskupca do Szczytna po torach 
Rowerem po kolei to brzmi całkiem nieźle, a gdy dodamy do tego wypoczynek na rozśpiewanych ptasimi trelami Łąkach Dymerskich to mamy gotowy plan na niezapomniany wypad rowerowy. Kolejowe połączenie Szczytna z Biskupcem powstało w 1908 roku. Linia ta była jedną z najbardziej urokliwych tras kolejowych w regionie. Niestety, wraz z upływem lat utraciła swoje znaczenie i ostatni pociąg pokonał ten szlak w czerwcu 1992 roku. W 2014 roku rozebrano ostanie odcinki tej malowniczej trasy. Ślad po kolei zapewne by zaginął, gdyby nie pomysł utworzenia na całej długości nasypu ścieżki rowerowej. Cały szlak ze Szczytna do Biskupca liczy 40 km, a mknąc gładkim jak stół asfaltem mijamy kolejne stacyjki – niemych świadków historii, wielu powitań i pożegnań: Ochódno, Nowe Kiejkuty, Olszewki Mazurskie, Dźwierzuty, Grodziska, Kobułty, Rudziska.
#7 Ciekawe szlaki turystyczne na Warmii i Mazurach w…powietrzu
A co powiecie na Mazury z góry? Loty widokowe motolotnią i balonami dostępne są w kilku miastach: w Olsztynie, Giżycku, Mrągowie i Lidzbarku Warmińskim. Zaplanowanie wizyty w tych miejscach wraz ze zwiedzaniem z powietrza dopiero odsłania bogactwo krajobrazowe regionu.
#8 Szlakiem Świętej Warmii
Szlak Świętej Warmii tworzy 16 miast (od Bałd po Frombork), swoistych „stacji”, w których można poznać miejsca pielgrzymkowe, sanktuaria, szlaki pątnicze, ale także historyczne obiekty sakralne związane z ciekawą historią biskupstwa warmińskiego oraz różnymi wydarzeniami o charakterze religijnym i historycznym.
#9 Ciekawe szlaki turystyczne na Warmii i Mazurach pod…wodą
A teraz schodzimy pod wodę. Na Warmii i Mazurach znajduje się ponad 2,5 tys. jezior. A gdyby tak poznać tajemnice choć kilku z nich? Najpopularniejsze nurkowe jezioro na Mazurach to Świętajno – skrywa w sobie kilka wraków, w tym jacht i dwa… Trabanty. Jest także najczystsze w całym regionie. Ze Świętajna warto wybrać się do Kanału Mazurskiego, gdzie znajduje się podwodny tor przeszkód (głębokość od 8 do 16 m). Z kolei na dnie jeziora Pluszne można znaleźć betonowe atrapy bomb z II wojny światowej. Jezioro Piłakno w pobliżu Mrągowa skrywa zatopiony jacht i stanowisko archeologiczne – osady z epoki żelaza. Podwodną trasę można zakończyć na Mamrach, gdzie na głębokości 33 m, równo 30 lat temu celowo zatopiono łódkę „Arabella”. Można wpłynąć do środka kajuty rufowej, a następnie przepłynąć przez mostek.
Do szlaków przymierzała się: Ewelina Zdancewicz
Obraz: Tadeusz Morysiński, Jeremiusz Dutkiewicz, Piotr Ratuszyński, Kuba Chmielewski, Materiały Koziej Farmy Złotnej