Obserwowanie częściowego zaćmienia Słońca w Muzeum Kopernika we Fromborku

W dniu 29 marca 2025 r. zapraszamy do Parku Astronomicznego naszego Muzeum. Od godz. 11.45 do 13.12 będziemy mogli obserwować częściowe zaćmienie Słońca. Faza maksymalna zaćmienia nastąpi o godz. 12.28.

Będzie ono miało miejsce 495 lat po tym, jak 29 marca 1530 r. Mikołaj Kopernik obserwował częściowe zaćmienie Słońca z Fromborka. Z tej obserwacji zachowała się krótka notatka na karcie Calendarium Romanum magnum: „obserwowano na Warmii, 8 cali, początek godz. 17.58, koniec godz. 19.50, środek 18.54”* . Podane godziny liczone są od południa, tzn. że Kopernik obserwował zaćmienie wczesnym rankiem – początek godz. 5.58, środek godz. 6.54, koniec godz. 7.50. Podana miara „cal” odpowiada 1/12 średnicy tarczy Słońca, co oznacza, że Księżyc zakrył ok. 2/3 tarczy słonecznej. Mikołaj Kopernik mógł obserwować zaćmienia Słońca wcześniej, ale nie ma na to dowodów. Dopiero z zaćmienia obserwowanego we Fromborku znajdujemy cytowaną wcześniej notatkę.

Zaćmienie Słońca to zjawisko, które występuje, gdy Księżyc jest w nowiu. Znajduje się wówczas między Ziemią a Słońcem, a z Ziemi jest widoczny niemal w tym samym miejscu, co Słońce. Porusza się wtedy po dziennym niebie – niewidoczny dla nas przesuwa się ponad lub poniżej tarczy Słońca.
Kiedy zdarza się, że zakrywa fragment tarczy Słońca, obserwujemy częściowe zaćmienie Słońca.

Księżyc znajduje się w nowiu co najmniej dwanaście razy w roku, a do zaćmień Słońca dochodzi przynajmniej dwa razy, choć bywają lata że nawet pięć razy. Dużo rzadziej dochodzi do całkowitego zaćmienia Słońca. W ciągu 1000 lat średnio występuje 659 całkowitych zaćmień Słońca.
Pas widoczności zaćmienia Słońca z Ziemi może mieć szerokość nawet kilku tysięcy kilometrów, ale faza całkowita jest widoczna z pasa o szerokości co najwyżej 270 km, a zwykle znacznie mniejszej.

W danym miejscu na powierzchni Ziemi całkowite zaćmienia Słońca są zjawiskami niezwykle rzadkimi. Najbliższe całkowite zaćmienie Słońca widoczne z Polski będzie miało miejsce dopiero 7 października 2135 r.