Historie wielopokoleniowych firm rodzinnych na świecie nie pozostawiają złudzeń – receptą na finansowy sukces członków rodziny jest family office.
Jak zabezpieczyć rodzinę i firmę rodzinną przed kryzysem na rynku? Jak wykorzystać atuty członków rodziny realizujących swoją karierę zawodową poza firmą? Jak stabilnie finansowo przejść na emeryturę biznesową i przekazać zarządzanie firmą kolejnym pokoleniom? I dlaczego warto pomnażać majątek rodziny poprzez inwestycje w nowe przedsięwzięcia niezwiązane z firmaą?
Przystępując do realizacji projektów sukcesji w polskich firmach rodzinnych, wielokrotnie spotykamy się z obawami założycieli przedsięwzięć rodzinnych (nestorów). Oto najważniejsze: bezpieczeństwo finansowe firmy po przekazaniu jej zarządzania kolejnemu pokoleniu (sukcesorom), stabilność finansowa nestorów na tzw. emeryturze biznesowej czy też bezpieczeństwo majątkowe niepracujących w firmie rodzinnej dzieci.
Powyższe troski stanowią klasyczny przykład wyzwań z jakimi musi się zmierzyć firma, rodzina oraz profesjonalni doradcy, wdrażając wielopokoleniowy transfer zarządzania i własności firmy rodzinnej.
Satysfakcja i świadomość, że budowana latami firma rodzinna, członkowie rodziny, a także wieloletni pracownicy mają profesjonalne wsparcie w działaniach podmiotu, którego jedynym zadaniem jest dbanie o ich bezpieczeństwo finansowe, pozwala założycielom firm rodzinnych przekazać stery kierowania biznesem wybranym sukcesorom.
Rozwiązaniem, które umożliwia osiągnięcie powyższych założeń jest family office (biuro rodzinne). Największe firmy rodzinne funkcjonujące za granicą, ale również w Polsce, dysponują właśnie własnym family office czyli wyodrębnionym podmiotem prawnym funkcjonującym w formie spółki prawa handlowego, stowarzyszenia, bądź fundacji zagranicznej. Biuro rodzinne posiada własną strukturę biznesową i najczęściej zarządzają nim wydelegowani członkowie rodziny (którzy posiadają stosowną wiedzę i doświadczenie) wraz z profesjonalnymi doradcami, tj. doradcami inwestycyjnymi, dyrektorami finansowymi czy prawnikami.
Często do zarządu family office trafiają też nestorzy firmy rodzinnej, którzy po przekazaniu zarządzania firmą kolejnym pokoleniom, realizują się w dywersyfikowaniu inwestycji rodzinnych.
Zasadniczym celem biura rodzinnego jest inwestowanie nadwyżek finansowych w przedsięwzięcia niezwiązane z profilem działalności firmy rodzinnej, zarządzanie majątkiem rodzinnym oraz angażowanie i rozwijanie różnorodnych pomysłów biznesowych członków rodziny, którzy na co dzień nie funkcjonują w biznesie rodzinnym. Ponadto biuro zapewnia członkom rodziny edukację z zakresu zarządzania majątkiem, poprzez m.in. tworzenie programów edukacyjnych doskonalących umiejętności podejmowania samodzielnych decyzji dotyczących rodzinnego majątku.
Wielokrotnie właściciele firmy rodzinnej zastanawiają się nad dywersyfikacją linii biznesowych. W czasach kryzysu w danej branży mogą wówczas stabilnie funkcjonować poprzez uzyskiwanie przychodów z funkcjonowania firmy również w innej dziedzinie. Przy czym bardzo często zdarza się, że nie wszystkie dzieci założycieli wiążą swoją karierę zawodową z firmą rodzinną. Realizują się przykładowo jako lekarze, architekci, bądź też rozwijają własne pomysły biznesowe. Rodzina z wielopokoleniowym planem powinna wspierać takie przedsięwzięcia, ponieważ za kilka, bądź kilkadziesiąt lat może się okazać, że główne źródła przychodu będzie czerpać właśnie z dobrze prosperującej kliniki medycznej lub biura architektonicznego. Różnorodność portfolio biznesów w ramach rodziny niewątpliwie przełoży się na prestiż i bezpieczeństwo finansowe firmy rodzinnej i całej rodziny.
Family office w polskich realiach firm rodzinnych wciąż jest niszowym przedsięwzięciem. Będąc oddzielnym podmiotem prawnym, wymaga przygotowania odpowiedniej struktury biznesowej, za czym idą również środki finansowe. Natomiast w perspektywie długofalowej, stanowi doskonałe rozwiązanie na wiele kluczowych, zarówno z punktu widzenia firmy rodzinnej, jak i rodziny, wyzwań czekających w przyszłości.
Tekst: adw. Katarzyna Wojarska-Aleksiejuk, r. pr. Piotr Aleksiejuk
Obraz: Arkadiusz Stankiewicz
Wojarska Aleksiejuk & Wspólnicy
Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych Sp. P.
Ufficio Primo
Warszawa, ul. Wspólna 62
Oddział Olsztyn, ul. Dąbrowszczaków 8/9