Bartłomiej Głuszak – jak FOSa zmienia pomoc społeczną na Warmii i Mazurach

Bartłomiej Głuszak zaczynał w latach 90., gdy wolontariat był nowością. Dziś kieruje organizacją, która łączy ludzi, idee i pomoc w spójną sieć wsparcia społecznego.

Jak FOSa zmienia pomoc społeczną na Warmii i Mazurach? FOSa, kierowana przez Bartłomieja Głuszaka, buduje sieć wsparcia dla seniorów, migrantów i lokalnych społeczności. Łączy ludzi, organizacje i instytucje, by tworzyć realne zmiany społeczne w regionie.

Początki społecznej drogi Bartłomieja Głuszaka

Termin „wolontariat” pojawił się w dokumentach i mediach na początku lat 90. w kontekście m.in. Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Po maturze Bartek dołączył do jej ekipy i zajął się pozyskiwaniem pieniędzy i gadżetów na organizację imprez. Pierwszy sukces? Zdobycie kilkuset rolek papieru toaletowego prosto od producenta. – Pojechaliśmy do fabryki małym Fiatem, wyładowaliśmy go rolkami papieru po sam dach. Potem pracownicy urzędu, obok którego mieliśmy biuro, kupowali go od nas, a my mieliśmy środki na kolejne działania. Takie doświadczenia nauczyły mnie, że w pomaganiu warto sięgać po inne rozwiązania, uruchomić kreatywność – wspomina Bartłomiej Głuszak, prezes Federacji Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego (FOSa) i wiceprzewodniczący Rady Organizacji Pozarządowych regionu.

FOSa – od diagnoz społecznych po opiekę wytchnieniową

W Elbląskim Stowarzyszeniu Wspierania Inicjatyw Pozarządowych jeszcze lepiej zgłębił ideę trzeciego sektora. Pisał projekty i sieciował, czyli łączył organizacje z całego regionu. Bo choć nie mają one takich zasobów finansowych jak świat biznesu, ani możliwości jak samorządy, bazują na relacjach i kontaktach. – Mała organizacja może zrobić ogromne rzeczy, jeśli ma ludzi i zaufanie w lokalnym środowisku. Przykład? Zaprzyjaźniona firma pozbywa się komputerów, a my przekazujemy je potrzebującym. Łączymy potrzeby różnych branż i środowisk, które nie mają na co dzień styczności, nie „widzą” się – tłumaczy prezes. FOSa, której jest współzałożycielem i prezesem od 21 lat, zrzesza organizacje z całego regionu, a jej działania opierają się na dwóch filarach. Jeden z nich to rozwój społeczności lokalnych i wsparcie trzeciego sektora: szkolenia, diagnozy społeczne, budowanie koalicji. A drugi – bezpośrednie wsparcie „tu i teraz”. To m.in. marka Potrzebni.org.pl z programami dla seniorów, wolontariatem i interwencjami rzecznika osób starszych – jedynej tego typu funkcji w Polsce. A przede wszystkim Regionalna Strefa Pomocy, w ramach której tworzą obecnie pierwszy w Olsztynie i okolicach ośrodek opieki wytchnieniowej. – Po to, by rodzina osoby starszej, niesamodzielnej, mogła złapać oddech, zostawić ją na dzień czy kilka godzin i mieć pewność, że jest w dobrych rękach – tłumaczy Bartek. – Mamy szkołę opiekunów, nawiązujemy współpracę ze szpitalami, aby osoby np. po udarze i ich bliscy wiedzieli, jak podołać nowym wyzwaniom w opiece.

Pomoc dla migrantów i osób starszych

FOSa pracuje też z migrantami, którzy odbijają się od innych instytucji. Pomaga w nostryfikacji ich dyplomów, szukaniu pracy, włączeniu się w życie lokalnej społeczności. – Postrzegamy ich jako nowych mieszkańców regionu – przyznaje prezes. – I kontaktują się z nami nie tylko osoby z Ukrainy, które potrzebują pomocy, albo same chcą pomagać. Ostatnio zgłosiła się na wolontariat imigrantka z jednego z krajów Afryki – jej mąż dostał tu pracę, sama też chciała działać. W regionie jest wiele aktywnych osób z zagranicy, np. z USA, są też Irlandczycy, Francuzi. Wszyscy wnoszą coś do naszej codzienności, a my widzimy ich potencjał, a nie „obcość”.

Centrum Wolontariatu i jego działania

Centrum Wolontariatu Federacji FOSa ma w bazie setki osób – od młodzieży po seniorów. – Mnóstwo ludzi chce pomóc, ale trzeba ich połączyć z organizacjami, a te z kolei wzmocnić edukacyjnie. To jest rola Centrum i zatrudnionych w nim ludzi – aby potrzebę niesienia pomocy przełożyć na trwałe wsparcie, towarzyszyć ludziom w inicjatywach – tłumaczy prezes. Wśród działań Centrum: pomoc w hospicjach, domach, schroniskach, organizacja wydarzeń, mini-granty na lokalne inicjatywy czy ciepły telefon – rozmowy z osobami potrzebującymi rozmowy. – Czasem ktoś potrzebuje aby pomóc w zakupach, a czasem chodzi o to, by przejść z osobą w trudnej sytuacji przez cały proces życiowej zmiany – wyjaśnia Bartłomiej. – Marzę o stabilizacji działalności organizacji pozarządowych, o tym by społecznicy mieli przestrzeń do pomagania potrzebującym, tak w kontekście współpracy między sektorem społecznym, biznesem i samorządem, jak i akceptacji obywatelskiej. Choć często wypełniamy luki w systemie, zasoby mamy ograniczone. Aby nie dopadło nas wypalenie, musimy widzieć, że nasza praca ma sens.

System „żyroskopu” i marzenia o zmianie

Bartek razem ze swoim 20-osobowym zespołem stale szukają innowacji w działaniach. – Zbudowaliśmy w FOSie wewnętrzny system działania, który określamy „żyroskopem”. Oznacza samosterowność, samodzielność w podejmowaniu decyzji, eksponowanie swojego potencjału. Mimo że to trudne, polega na indywidualnym podejściu do każdej osoby – podkreśla. Prezes przyznaje, że największą radość w tej pracy przynoszą konkretne, widoczne zmiany, zarówno te większe, jak i te małe: pomoc organizacji członkowskiej w uruchomieniu usług opiekuńczych, promocja twórczości niepełnosprawnego poety czy „200 lat” – organizacja urodzin dla 90-letniej lokalnej działaczki. – Wierzę, że społecznicy, organizacje mogą realnie zmieniać świat – mówi Bartłomiej. – Pandemia, wojna w Ukrainie czy powodzie pokazały, że potrafimy działać razem. Ale prawdziwe wyzwanie to pomoc długofalowa, kiedy po pierwszym zrywie zostajemy z człowiekiem na dłużej. I dajemy mu nie tylko wsparcie materialne, ale po prostu pokazujemy, że nie jest sam i że jego życie ma wartość. Tekst: Beata Waś, obraz: Michał Bartoszewicz

---

Najczęściej zadawane pytania:

Jak działa FOSa na Warmii i Mazurach?