Po miesiącach ograniczonej mobilności wywołanej pandemią, coraz więcej Polaków wybiera się w letnią podróż samochodem. Zwiększony ruch na drodze to również większe ryzyko zdarzeń drogowych. Nawet drobna kolizja drogowa to duży stres, w szczególności gdy spotyka nas daleko od domu. Jak zachować się i co zrobić bezpośrednio po wypadku?
Po wypadku drogowym przede wszystkim należy udzielić niezbędnej pomocy osobom poszkodowanym i zadbać o ich bezpieczeństwo. Jeżeli to możliwe włączyć w pojeździe światła awaryjne, zaciągnąć hamulec ręczny, wyjąć kluczyki ze stacyjki, postawić trójkąt ostrzegawczy i wezwać odpowiednie służby (nr alarmowy 112). W sytuacji, gdy nikt poważnie nie ucierpiał, należy koniecznie zapewnić przejazd innym użytkownikom drogi – w przeciwnym razie możemy zostać ukarani mandatem.
Dzięki aparatom i kamerom wbudowanym w telefony komórkowe, z łatwością można utrwalić miejsce zdarzenia i stan pojazdów biorących udział w wypadku. Warto udokumentować m.in. ślady hamowania, rozrzucone na drodze lub poboczu elementy karoserii czy tablice rejestracyjne pojazdów. Te informacje mogą okazać się bardzo przydatne podczas występowania o odszkodowanie.
Następnie należy spisać ze sprawcą wypadku oświadczenie wskazujące jak do niego doszło. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy sprawca zdarzenia nie uznaje swojej winy, odmawia złożenia takiego oświadczenia, jest pod wpływem alkoholu lub nie ma ważnego ubezpieczenia OC. Wówczas nieodzowne jest wezwanie policji.
O wypadku drogowym należy powiadomić swojego ubezpieczyciela oraz wezwać assistance zgodnie z warunkami zawartej umowy ubezpieczenia.
OŚWIADCZENIE SPRAWCY
Sprawca wypadku powinien złożyć nam oświadczenie, w którym uznaje swoją winę. Oświadczenie to powinno zawierać również m.in.: datę i miejsce zdarzenia; dane sprawcy i poszkodowanego (imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery dowodów osobistych i numery praw jazdy uczestników kolizji i nazwy organów je wydających, numery PESEL); numery rejestracyjne samochodów; numer polisy ubezpieczenia OC sprawcy wraz z nazwą ubezpieczyciela; opis jak doszło do wypadku; prosty szkic miejsca zdarzenia; opis i prosty szkic uszkodzeń pojazdu, a jeżeli mamy taką możliwość, również zdjęcia miejsca zdarzenia i uszkodzeń pojazdu wykonane telefonem komórkowym; podpisy uczestników wypadku.
Wielu ubezpieczycieli umieszcza na swoich stronach internetowych wzory oświadczeń o kolizji drogowej (protokoły). Warto wydrukować sobie takie oświadczenie w kilku egzemplarzach i posiadać w samochodzie.
POJAZD ODHOLOWANY I CO DALEJ?
Szkodę należy zgłosić jak najszybciej – albo ubezpieczycielowi sprawcy szkody (OC), albo swojemu ubezpieczycielowi (z autocasco). Szkody można zgłaszać pisemnie, poprzez infolinię lub online za pomocą interaktywnych formularzy, które na swoich stronach internetowych posiadają niemal wszyscy ubezpieczyciele. W zgłoszeniu należy wskazać wszystkie informacje, które zostały spisane w oświadczeniu o kolizji drogowej oraz przesłać kopie oświadczenia i zdjęć uszkodzonego pojazdu oraz miejsca zdarzenia. Ubezpieczyciele mają zazwyczaj 30 dni na przyznanie lub odmowę przyznania odszkodowania, a w przypadku przyznania odszkodowania – uznanie naszej szkody za częściową bądź całkowitą.
CZEGO MOŻEMY ŻĄDAĆ OD SPRAWCY SZKODY
Gdy do wypadku doszło poza miejscem naszego zamieszkania, bądź gdy samochód jest nam niezbędny do wykonywania codziennych obowiązków prywatnych i służbowych, uprawnieni jesteśmy do wynajmu pojazdu zastępczego na koszt sprawcy szkody. Co więcej, sprawca szkody lub jego ubezpieczyciel zobowiązany będzie do zwrotu kosztów poniesionych tytułem assistance, w tym holowania pojazdu. Odszkodowanie związane z uszkodzeniem pojazdu, oprócz kosztów jego naprawy, holowania i wynajmu pojazdu zastępczego, może także obejmować zapłatę odpowiadającą różnicy pomiędzy wartością samochodu przed uszkodzeniem i po naprawie, tzw. utratę wartości handlowej pojazdu. Odszkodowanie w tej części ma wyrównać poszkodowanemu w wypadku ubytek majątkowy, w szczególności w sytuacji gdy zmuszony jest do sprzedaży samochodu powypadkowego po niższej cenie. Ponadto przysługuje nam odszkodowanie za mienie zniszczone wskutek wypadku np. ubrania, rzeczy osobiste czy sprzęt elektroniczny.
Poza dochodzeniem wyrównania szkody majątkowej, osoba poszkodowana w wypadku drogowym może również dochodzić z OC sprawcy zadośćuczynienia z tytułu uszczerbku na ciele, cierpienia lub urazu psychicznego. Poszkodowany może żądać m.in. zwrotu kosztów leczenia, pobytu w szpitalu, lekarstw, rehabilitacji, opieki specjalistycznej, przewozu specjalistycznym samochodem czy taksówką na rehabilitację, a także zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz cierpienie fizyczne i psychiczne. Częste jest również domaganie się od ubezpieczyciela sprawcy wypadku zwrotu dochodów utraconych przez poszkodowanego w następstwie wypadku. W szczególnie poważnych przypadkach możliwe jest uzyskanie renty na zwiększone potrzeby i wydatki związane z długotrwałym leczeniem, bądź jednorazowego świadczenia, które pozwoli poszkodowanemu na zakup odpowiedniego sprzętu na dostosowanie warunków domowych czy służbowych, w sytuacji gdy poszkodowany stał się np. inwalidą.
ODMOWA WYPŁATY ODSZKODOWANIA
Bardzo często odpowiedzią ubezpieczyciela na żądanie wypłaty odszkodowania jest decyzja odmowna bądź przyznająca odszkodowanie w zaniżonej wysokości. W takiej sytuacji warto skorzystać z opinii prywatnego rzeczoznawcy, który zweryfikuje prawidłowość naliczenia odszkodowania przez ubezpieczyciela, a następnie należy odwołać się od decyzji ubezpieczyciela. W przypadku kolejnej odmowy ubezpieczyciela dochodzić swoich praw przed sądem. Pozew o odszkodowanie można złożyć przeciwko sprawcy szkody lub bezpośrednio przeciwko jego ubezpieczycielowi do momentu przedawnienia roszczenia, które co do zasady wynosi trzy lata od zdarzenia drogowego.
radca prawny Justyna BAŁASZ
szef praktyki automotive
w Kancelarii Prawnej GAJEWSKI TRAWCZYŃSKA I WSPÓLNICY z Olsztyna
Obraz: Kuba Chmielewski